Uwaga na ćmę bukszpanową!

Żarłoczne gąsienice, pojawiające się na bukszpanie już od wiosny, to najczęściej larwy ćmy azjatyckiej (Cydalima perspectalis), znanej u nas bardziej pod nazwą ćma bukszpanowa. Szkodnik przybył do Europy z Azji Wschodniej, prawdopodobnie wraz z importowanymi roślinami, atakuje zaś głównie bukszpan wieczniezielony i inne gatunki bukszpanów.

Gąsienice mają barwę zieloną, a wzdłuż ich ciała przebiegają ciemniejsze paski. Gąsienica może mieć długość do 4 cm. Młode gąsienice obgryzają brzegi liści bukszpanu, starsze zaś zjadają już całe liście. Obecności gąsienic towarzyszą oprzędy jedwabnych nici.

Gąsienice ćmy bukszpanowej żerują głównie wewnątrz krzewu bukszpanu, w jego środkowej części, przez co początkowo trudno je zauważyć. Gdy objawy są już widoczne z zewnątrz, często jest za późno aby uratować krzew.

Gąsienice wylęgają się z jaj składanych przez motyle, których skrzydła mogą być białe z brązową obwódką lub jasnobrązowe, z fioletowym połyskiem i białą, półksiężycowatą plamą. Te motyle to dorosłe osobniki ćmy bukszpanowej.

Ten szkodnik bukszpanu jest obserwowany w Polsce dopiero od kilku lat, a przywędrował do nas prawdopodobnie wraz z ocieplającym się klimatem. W ciągu tej krótkiej obecności, gąsienice ćmy bukszpanowej zdążyły już mocno dać się we znaki posiadaczom bukszpanów i wyrządzić zniszczenia na dużą skalę. Szczególnie głośno o gąsienicach uszkadzających bukszpany zrobiło się w 2017 roku, kiedy pojawiły się liczne doniesienia o całych szpalerach bukszpanów zniszczonych w okolicach Krakowa.

Jak zwalczać gąsienice na bukszpanie?

Ćma bukszpanowa na terenie Europy nie ma naturalnych wrogów w przyrodzie, dlatego rozprzestrzenia się bardzo szybko. Próby sprowadzenia z Azji szerszenia azjatyckiego, zjadającego larwy ćmy bukszpanowej, zakończyły się niepowodzeniem, gdyż szerszeń okazał się być zagrożeniem dla rodzimych pszczół. Nie mamy zatem innego rozwiązania jak samodzielne zwalczanie ćmy bukszpanowej, przy zastosowaniu metod dostępnych dla ogrodników.

Aby uratować bukszpan przed inwazją gąsienic, przede wszystkim warto prowadzić obserwację, aby w porę zauważyć szkodnika i wykonać konieczne opryski. Motyle ćmy bukszpanowej mogą latać od kwietnia do września i przez cały też czas musimy być czujni.

W celu sygnalizacji obecności szkodnika stosuje się pułapki feromonowe służące do odławiania dorosłych motyli. Pułapki odławiają jednak jedynie samce i pomagają głównie w obserwacji obecności ćmy bukszpanowej (nie są wystarczającym sposobem zwalczania).

Montaż pułapek feromonowych jednak jest zalecany, gdyż gąsienice na krzewach często zauważamy zbyt późno. Otóż gąsienice ćmy bukszpanowej żerują początkowo wewnątrz korony krzewu, a gdy wyjedzą już liście ze środkowych pędów, przenoszą się na te zewnętrzne. Często dopiero w tym momencie zauważamy obecność szkodnika i jest to już za późno aby uratować krzew. Pułapka feromonowa pozwoli nam zauważyć obecność dorosłych osobników ćmy, zanim jeszcze na krzewach zostaną złożone jaja i wylęgną się żarłoczne gąsienice.

Poza odławianiem motyli, warto też przeglądać krzewy bukszpanu w poszukiwaniu gąsienic, co czynimy również od kwietnia do września. Koniecznie należy rozchylać gałązki bukszpanu i zaglądać do wnętrza korony krzewu, gdyż to tam najczęściej ukrywają się gąsienice.

Po zauważeniu gąsienic na bukszpanie można rozłożyć pod krzewem folię i potrząsać energicznie gałązkami aby strzepać gąsienice. Szkodniki trzeba natychmiast zniszczyć (np. rozdeptać lub spalić). Gąsienice, których nie uda się strząsnąć z krzewów, trzeba wybrać ręcznie. To ograniczy szkodnika, ale nigdy go nie wyeliminuje (trudno w ten sposób pozbyć się wszystkich gąsienic, a kolejne mogą się nadal wylęgać ze złożonych jaj).

Aby zatem walka z ćmą bukszpanową była skuteczna, konieczne jest także wykonywanie oprysków. Ponieważ gąsienice żerują wewnątrz korony krzewu, zwykłe środki działające powierzchniowo i kontaktowo, zazwyczaj okazują się nieskuteczne (oprysk nie dociera do gąsienic). Dlatego opryski przeciwko gąsienicom na bukszpanie trzeba wykonywać środkami działającymi systemicznie lub układowo.

Ponieważ atak gąsienic na bukszpanie może być bardzo nagły i po zauważeniu objawów żerowania, może być za późno, aby uratować krzew, zaleca się prowadzenie oprysków zapobiegawczych przeciwko gąsienicom na bukszpanie, poczynając już od kwietnia, kiedy to motyle ćmy bukszpanowej rozpoczynają loty i składanie jaj. Szczególnie, jeśli prowadzone przeglądy krzewów lub odłowy na pułapki feromonowe wykazały, że szkodnik faktycznie się pojawił.

źródło: poradnikogrodniczy.pl