27.12.2022
Powstanie Wielkopolskie w Puszczykowie
W Powstaniu Wielkopolskim wzięło udział wielu żołnierzy Polaków, którzy wrócili z frontów Wielkiej Wojny oraz z niewoli. Powstanie Wielkopolskie wybuchło i powiodło się dzięki temu, że Niemcy przegrały I wojnę światową.
W wyniku tej przegranej osłabiła się władza centralna w Berlinie i na prowincji. Nastąpił również rozkład armii niemieckiej. Wykorzystali to sprawnie Polacy, którzy byli zdeterminowani do odzyskania niepodległości. Żołnierze powracali do domu z bronią przywiezioną z frontu. Na temat Powstania Wielkopolskiego w Puszczykowie zachowały się bardzo skąpe informacje. Puszczykowo nie było ważną miejscowością pod względem militarnym. Najważniejszą „infrastrukturą krytyczną” (jakbyśmy to dzisiaj nazwali) była linia kolejowa łącząca Poznań z Wrocławiem.
Najlepszą relację na temat Powstania Wielkopolskiego pozostawił Stanisław Nowicki, który urodził się w 1896 roku w Puszczykowie. Stanisław Nowicki ukończył w 1910 roku niemiecką szkołę powszechną w Puszczykowie. W 1912 roku ukończył naukę w zawodzie murarza. Za pracą zmuszony był wyjechać do zachodnich Niemiec do regionu Nadrenii, gdzie rozwijał się dynamicznie przemysł. Tam podjął pracę w górnictwie. Był to popularny kierunek emigracji dla mieszkańców Prowincji Poznańskiej (niem. Provinz Posen), jak nazywano Wielkopolskie pod zaborem pruskim. W lutym 1915 roku Stanisław Nowicki został powołany do wojska niemieckiego. W kwietniu tego roku wyjechał na front francuski, gdzie został ranny. Ponownie na front został wysłany w czerwcu 1916 roku. W maju 1918 roku otrzymał awans na stopień kaprala. Ponownie ranny, tym razem ciężko w nogę, został w maju 1918 roku. Do zakończenia wojny przebywał w szpitalu w Inowrocławiu. Następnie został skierowany do jednostki w Śremie, gdzie z kolei dostał urlop. Udał się do rodzinnego Puszczykowa. W Puszczykowie zaangażował się w ruch pod dowództwem sierżanta Józefa Bąka, który miał przygotować grunt do organizacji Powstania Wielkopolskiego. Przyszli powstańcy posiadali broń przyniesioną z wojska niemieckiego.
W dniu 27 grudnia 1918 roku z Puszczykowa do Poznania udało się „20 chłopa”, którzy wzięli udział w walkach na terenie Poznania. Następnie powstańcy udali się na teren powiatu śremskiego w granicach którego znajdowało się wtedy Puszczykowo. Udali się do Puszczykowa, gdzie głównym ich zadaniem było rozbrojenie Niemców i zajęcie dworców w Puszczykowie i Puszczykówku oraz budynku obecnie znanego jako willa Lech. Powstaniec Stanisław Nowicki zwracał uwagę, że stanowczą większość mieszkańców Puszczykowa/Unterberg (wieś Puszczykowo, obecnie cześć składowa miasta Puszczykowa) stanowili Niemcy. Zapewne stanowili zagrożenie dla ruchu powstańczego. Powstańcy umieścili więc stały odwach w willi Lech, skąd mogli zabezpieczać linię kolejową Poznań-Wrocław i naszą miejscowość.
