W zdrowym organizmie zachowana jest równowaga pomiędzy powstawaniem nowych komórek, a naturalna śmiercią innych. Nowotworzenie to powstawanie w sposób niekontrolowany nowych komórek, które nie powinny w danym miejscu występować i są tam niepotrzebne. Te nadliczbowe komórki to nowotwory, które mogą być łagodne lub złośliwe.

Nowotwory łagodne (niezłośliwe) cechują się tym, ze ich komórki są podobne do tych, które normalnie występują w danym narządzie, maja torebkę, więc nie szerzą się do innych narządów i najczęściej nie dają przerzutów, a ich wzrost jest powolny. Co istotne dla pacjenta, rzadko są bezpośrednim zagrożeniem dla życia oraz można je usunąć. W niektórych przypadkach, nieleczonych nowotworów łagodnych możliwe jest przejście w formę złośliwa.

W nowotworach złośliwych komórki są mało podobne do tych, które występują w zdrowej tkance, cechują się prymitywna budowa, najczęściej mnożą się bez jakiejkolwiek kontroli, nie są otoczone torebka, więc mogą niszczyć otaczające zdrowe tkanki, mogą dostawać się do układu krążenia i wraz z krwią lub limfą wędrować do innych miejsc organizmu dając tam przerzuty. Nie leczone nowotwory złośliwe prowadza do wyniszczenia organizmu i śmierci. Należy tez pamiętać, że nie każdy nowotwór złośliwy jest rakiem, a jedynie nowotwory złośliwe pochodzenia nabłonkowego można określać tym terminem.

Niestety nadal nie są znane bezpośrednie przyczyny występowania raka jelita grubego, aczkolwiek badania naukowe prowadzone od wielu lat pozwoliły wyróżnić następujące czynniki ryzyka. Zalicza się do nich:

1. Wiek - Rak jelita grubego raczej występuje u osób powyżej 50 r.ż., ale może tez zdarzyć się u osoby młodszej, nawet młodzieży.

2. Dieta - Obecnie uważa się, ze dieta wysokokaloryczna, bogata w tłuszcze oraz ubogo resztkowa (z mała zawartością błonnika) zwiększa ryzyko zachorowania.

3. Polipy - Łagodne zmiany nowotworowe, wyrastające ze ściany jelita, określane mianem polipów, również zwiększają ryzyko zachorowania. Polipowatość rodzinna, rzadko występująca choroba dziedziczna, w której polipy występują w liczbie setek lub tysięcy, nieleczona prawie zawsze prowadzi do raka.

4. Inne choroby towarzyszące - Badania naukowe mówią o tym, że kobiety, u których rozpoznano raka piersi, macicy lub jajników są bardziej narażone na wystąpienie raka jelita grubego. Ponadto osoby wcześniej chorujące na raka jelita grubego mogą powtórnie na niego zachorować.

5. Wywiad rodzinny - Krewni pierwszego stopnia (rodzice, rodzeństwo, dzieci) osoby chorej na raka jelita grubego są bardziej narażeni na zachorowanie, a niebezpieczeństwo wzrasta wraz z liczba krewnych z pozytywnym rozpoznaniem.

6. Wrzodziejące zapalenie jelita grubego, które należy do tzw. zapalnych chorób jelita grubego, podnosi szanse zachorowania na raka jelita grubego.

7. Inne - W wielu badaniach naukowych analizuje się zależność miedzy występowaniem raka jelita grubego, a spożywaniem wysoce przetworzonych pokarmów, środków konserwujących, podłożem bakteryjnym, czy barwnikami. Niektóre z doniesień potwierdzają taka zależność, ale nadal jest za wcześnie by moc jednoznacznie odpowiedzieć na pytanie, co powoduje raka jelita grubego.

Należy pamiętać, ze stwierdzenie jednego lub więcej z powyższych czynników nie jest równoznaczne z wystąpieniem choroby, a jedynie zwiększa ryzyko zachorowania i zwiększona "czujność" powinna być zachowana. 

JAK ZMNIEJSZYĆ RYZYKO

Badania naukowe mówią, że rak jelita grubego bardzo często wywodzi się z łagodnych polipów, w związku z czym wczesne wykrycie i usuniecie może zapobiec powstaniu raka. Inne badania próbują znaleźć powiązanie miedzy występowaniem raka a paleniem tytoniu, aktywnością fizyczna, zmniejszeniem spożycia alkoholu, czy stosowaniem pewnych lęków. Obecnie uważa się, ze dieta bogata w błonnik zmniejsza ryzyko zachorowania. 

 źródło: Poradnik Medyczny www.poradnikmedyczny.pl